Losy Anny Wazówny splotły się z losami polskimi, podobnie jak dzieje Szwecji i Rzeczpospolitej. Przybyła tu pierwszy raz w 1587 r., po tym jak jej brat Zygmunt został obrany królem. Później odwiedziła Szwecję jeszcze dwukrotnie, jednak ostatecznie pozostała w Rzeczpospolitej. Była kobietą światłą, chętną wiedzy, niezależną. Do końca życia pozostała w stanie panieńskim, mimo licznych starań o jej zamążpójście ze strony ojca i brata.

Zapraszamy do lektury tekstu od dra Zbigniewa Hunderta (Zamek Królewski w Warszawie, Uniwersytet Warszawski) dotyczącego konfederacji szczebrzeszyńskiej

W latach 1680–1683 ziemie tzw. Ukrainy Prawobrzeżnej zostały poddane procesowi ponownego zasiedlenia po zniszczeniach wojennych. Nowymi kolonizatorami nie byli jednak Rusini i Polacy… a Mołdawianie. Fakt ten jest bardzo mało eksponowany w polskich opracowaniach, dlatego warto o nim przypomnieć. Mołdawska kolonizacja Prawobrzeża jest bowiem jednym z ciekawszych epizodów w historii ziem ukrainnych.

W roku 1683 r. armia koronna ruszyła na odsiecz obleganemu przez Osmanów Wiedniowi. Szlak wojsk polskich wiódł przez Śląsk i Morawy, gdzie miejscowa szlachta podejmowała króla Jana III Sobieskiego. Zobaczmy zatem, co na temat tych krain pisał król Polski i wielki książę litewski.

Zwycięstwo hetmana polnego koronnego Stanisława Żółkiewskiego pod Kłuszynem jest jedną z najbardziej chlubnych kart polskiego oręża. Szczupłe siły hetmana pobiły wielokrotnie większą armię moskiewską oraz wspierającą ją armię szwedzkich najemników. Niestety tak naprawdę do dziś nie wiadomo, jaki był dokładny przebieg jednej z najsłynniejszych bitew z udziałem husarii. Artykuł ten ma na celu podsumowanie i ukazanie najnowszego stanu badań i wiedzy o bitwie pod Kłuszynem.

Jeszcze na kilka lat przed odsieczą wiedeńską polityka prowadzona przez Jana III była profrancuska i antyhabsburska, a zwerbowani w Polsce żołnierze walczyli z Habsburgami po stronie węgięrskich powstańców za cichym przyzwoleniem króla.

6 października 1694 r. wojska polsko-litewskie pobiły oddziały turecko-tatarskie w bitwie pod Uścieczkiem. Zwycięstwo to do dziś znane jest tylko w kręgu historyków i najbardziej zatwardziałych, obeznanych w temacie hobbystów. Niestety Uścieczko zostało wyparte przez bardziej „medialną” bitwę pod Hodowem, która została rozegrana 4 miesiące wcześniej.

Jednym z ciekawszych zagadnień z okresu panowania Jana III Sobieskiego niewątpliwie jest problematyka licznej emigracji Mołdawian, którzy znaleźli schronienie w Rzplitej w latach 70. i 80. XVII w. Uchodźcy mołdawscy odgrywali dość znaczną rolę, wpływając na niektóre decyzje polityczne Jana III oraz tłumnie służąc w wojsku koronnym.

Co o bitwie pod Wiedniem pisali jej uczestnicy?

Od paru lat 11 czerwca różne portale popularyzujące historię Polski z dumą przypominają: 11 CZERWCA 1694 ROKU ODBYŁA SIĘ BITWA POD HODOWEM, W KTÓREJ 400 HUSARZY POWSTRZYMAŁO 40 TYS. TATARÓW. STARCIE TO NAZYWANE JEST POLSKIMI TERMOPILAMI. Faktycznie, bitwa pod Hodowem w ciągu ostatnich lat dorobiła się statusu kultowego i regularnie stawiana jest obok takich zwycięstw staropolskiego oręża jak Kircholm, Kłuszyno czy Wiedeń.

Na przełomie 1671 i 1672 r. doszło do masowego buntu Lipków, czyli Tatarów służących w armii Rzeczpospolitej. Rebelianci przeszli wówczas na stronę Imperium Osmańskiego i przyłączyli się do wojsk Mehmeda IV, które napadły na państwo polsko-litewskie. W tym tekście zajmę się genezą oraz przebiegiem tamtych wydarzeń.

Z okazji rocznicy podpisania traktatu w Karłowicach warto przypomnieć o tym nadal mało znanym w Polsce wydarzeniu.