2024-02-22
Szpital kozacki w Trechtymirowie. Uwagi wstępne.
Początki szpitalnictwa wojskowego w Rzeczpospolitej wiążą się z panowaniem króla Stefana Batorego, który między innymi reformami wojskowymi zainicjował także budowę alumnatów dla żołnierzy. Mowa tutaj o dwóch takich placówkach wzniesionych w latach 1576–1586 w Warszawie i Trechtymirowie na Ukrainie.
2024-02-23
Sicz zaporoska — pierwsi przywódcy i życie codzienne Kozaków
Styczność z agresywnymi Tatarami wymusiła na Kozakach zorganizowanie bractwa o charakterze militarnym. Na samym początku na czele Kozaków nie stali wbrew pozorom zwykli watażkowie, a ukrainni starostowie mieszkający na pograniczu Dzikich Pól. W początkowym okresie wśród Kozaków spokojnie można zauważyć takie nazwiska kresowych magnatów, jak Lanckorońscy czy Rożyńscy.
2024-02-23
Dysputy międzywyznaniowe a przemoc
Czy dysputy religijne były konfrontacją jedynie werbalną?
2024-02-17
Mołdawska kolonizacja Ukrainy — jak wyglądała?
W latach 1680–1683 ziemie tzw. Ukrainy Prawobrzeżnej zostały poddane procesowi ponownego zasiedlenia po zniszczeniach wojennych. Nowymi kolonizatorami nie byli jednak Rusini i Polacy… a Mołdawianie. Fakt ten jest bardzo mało eksponowany w polskich opracowaniach, dlatego warto o nim przypomnieć. Mołdawska kolonizacja Prawobrzeża jest bowiem jednym z ciekawszych epizodów w historii ziem ukrainnych.
2024-02-21
Historia rejestru kozackiego do 1648 r. cz. III
Po pacyfikacji powstania Ostranicy i Huni Rzeczpospolita postanowiła rozwiązać problem kozacki i ująć Zaporożców w karby. Władze państwa polsko-litewskiego postanowiły narzucić Kozakom nowe i nieznane im dotychczas ograniczenia. Wojsko zaporoskie zostało również całkowicie podporządkowane szlachcie.
2023-02-16
Kilka uwag poczynionych przez Jana III Sobieskiego podczas pobytu na Śląsku i Morawach w 1683 r.
W roku 1683 r. armia koronna ruszyła na odsiecz obleganemu przez Osmanów Wiedniowi. Szlak wojsk polskich wiódł przez Śląsk i Morawy, gdzie miejscowa szlachta podejmowała króla Jana III Sobieskiego. Zobaczmy zatem, co na temat tych krain pisał król Polski i wielki książę litewski.
2024-02-22
Czy w dziełach wielkiego historyka, Zbigniewa Wójcika, mieszka nieśmiertelne piękno, które zachwyt wzbudza?
Nasze wrażenia z konferencji poświęconej profesorowi Zbigniewowi Wójcikowi i dyskusji, która się podczas niej wywiązała
2023-02-16
O Persie co służył w armii koronnej
Jednym z najbardziej „egzotycznych” oficerów armii koronnej był Tadeusz Daniel Boubonombek – Pers, który służył w armii koronnej w drugiej połowie XVII w.
2023-02-21
Kozackie mordy na ludności cywilnej w pierwszych miesiącach powstania Chmielnickiego (kwiecień–lipiec 1648)
W czasie powstania Chmielnickiego doszło do licznych mordów na ludności zamieszkującej tereny objęte rebelią kozacką. Zaporożcy swoją nienawiść skierowali w głównej mierze przeciw „Lachom”, duchowieństwu katolickiemu i Żydom. Nierzadko jednak ofiarą Kozaków stawała się prawosławna i ruska ludność Ukrainy. W tym tekście postaram się przybliżyć, jak wyglądał tragiczny los cywilów w pierwszych miesiącach zrywu z lat 1648—57.
2024-02-21
Bitwa pod Hodowem — wielkie zwycięstwo czy propaganda sukcesu?
Od paru lat 11 czerwca różne portale popularyzujące historię Polski z dumą przypominają: 11 CZERWCA 1694 ROKU ODBYŁA SIĘ BITWA POD HODOWEM, W KTÓREJ 400 HUSARZY POWSTRZYMAŁO 40 TYS. TATARÓW. STARCIE TO NAZYWANE JEST POLSKIMI TERMOPILAMI. Faktycznie, bitwa pod Hodowem w ciągu ostatnich lat dorobiła się statusu kultowego i regularnie stawiana jest obok takich zwycięstw staropolskiego oręża jak Kircholm, Kłuszyno czy Wiedeń.