2024-02-22
Anna Wazówna 1568–1625
Losy Anny Wazówny splotły się z losami polskimi, podobnie jak dzieje Szwecji i Rzeczpospolitej. Przybyła tu pierwszy raz w 1587 r., po tym jak jej brat Zygmunt został obrany królem. Później odwiedziła Szwecję jeszcze dwukrotnie, jednak ostatecznie pozostała w Rzeczpospolitej. Była kobietą światłą, chętną wiedzy, niezależną. Do końca życia pozostała w stanie panieńskim, mimo licznych starań o jej zamążpójście ze strony ojca i brata.
2024-02-22
Śmierć Stanisława Żółkiewskiego — krótkie studium psychologiczne
Stanisław Żółkiewski jest jednym z niewielu hetmanów, który zginął na polu walki i z bronią w ręku. Prócz Żółkiewskiego w wyniku walk zginął również hetman polny koronny Marcin Kalinowski pod Batohem w 1652 r. Śmierć Żółkiewskiego obrosła jednak legendą, którą rozpowszechniali jego apologeci na czele z prawnukiem hetmana — Janem Sobieskim. Zadbał on o odpowiedni wizerunek i mit pradziada. Mit ten mówił, że sterany i zmęczony służbą publiczną Żółkiewski chciał już tylko na koniec odejść godnie z bronią w ręku i znaleźć śmierć na polu bitwy, jak na prawdziwego herosa przystało. Czy Stanisław Żółkiewski był rzeczywiście straceńcem i samobójcą, którego marzeniem pod koniec życia stała się śmierć za ojczyznę?
2024-02-21
Dlaczego Kozacy nie lubili Iwana Mazepy?
Iwan Mazepa jest jednym z ukraińskich bohaterów narodowych, a obok Bohdana Chmielnickiego i Piotra Konaszewicza-Sahajdacznego, najpopularniejszym hetmanem kozackim. Stał się symbolem walki z Moskwą. Dziś na Ukrainie stawiane są jego pomniki, natomiast jego portret widnieje na ukraińskich hrywnach. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę, że za życia Iwan Mazepa był postacią niepopularną i budzącą niechęć wśród Kozaków. Co wpłynęło na taki stan rzeczy?
2024-02-21
Andrzej Potocki — jeden z najbardziej zapomnianych hetmanów Rzeczpospolitej
Krótki rys biograficzny A. Potockiego autorstwa dra Zbigniewa Hunderta (Zamek Królewski w Warszawie, Uniwersytet Warszawski), który pokazuje, że jest postać zdecydowanie warta przypomnienia!
2024-02-20
Stefan Czarniecki — bezwzględny pacyfikator Ukrainy
Bohater naszego hymnu narodowego Stefan Czarniecki kojarzony jest przede wszystkim z Potopem szwedzkim oraz tzw. wojną szarpaną, w trakcie której dawał się we znaki skandynawskim najeźdźcom. Postać Stefana Czarnieckiego niewątpliwie przeszła do legendy i urosła do rangi mitu. Polacy wychowani w kulcie Czarnieckiego nie dostrzegają jednak wielu skaz i plam na życiorysie naszego narodowego bohatera.
2024-02-18
Zamiast kondolencji… gratulacje dla zmarłej małżonki
Czyli o wrogach Hieronima Radziejowskiego i niecodziennym liście biskupa Gniewosza
2023-02-16
O Persie co służył w armii koronnej
Jednym z najbardziej „egzotycznych” oficerów armii koronnej był Tadeusz Daniel Boubonombek – Pers, który służył w armii koronnej w drugiej połowie XVII w.