W 1654 r. Rzeczpospolita rozpoczęła wojnę z Państwem Moskiewskim. Konflikt ten był następstwem trwającego od 6 lat powstania kozackiego pod wodzą Bohdana Chmielnickiego. Hetman zaporoski poddał się protekcji cara, którego wojska wkroczyły na tereny Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz na Ukrainę. Stacjonujące na ziemiach ukrainnych wojska koronne pod wodzą hetmana wielkiego koronnego Stanisława Rewery Potockiego i hetmana polnego koronnego Stanisława Lanckorońskiego na początku 1655 r. stoczyły z siłami kozacko-moskiewskimi bitwę pod Ochmatowem. Jaki był przebieg starcia oraz samej kampanii ochmatowskiej? Zapraszam do lektury tekstu.

Bitwa pod Beresteczkiem była jednym z największych starć lądowych XVII wieku. W dniach 28-30 czerwca 1651 roku na polach beresteckich na Wołyniu stanęły naprzeciw siebie wojska Rzeczpospolitej oraz kozacko-tatarskie. Z wojskowego punktu widzenia była to bitwa bardzo ciekawa, ponieważ król Jan II Kazimierz rozegrał ją wg standardów zachodnioeuropejskiej sztuki wojennej. Była to także doskonała okazja, by ostatecznie zdławić powstanie Chmielnickiego.

W czasie Potopu szwedzkiego w 1657 r. doszło do najazdu wojsk Jerzego II Rakoczego na ziemie Rzeczpospolitej. Był to efekt porozumienia szwedzko-siedmiogrodzkiego zawartego w Radnot w grudniu 1656 r. Karol X Gustaw szukał wówczas nowych sojuszników w walce z państwem polsko-litewskim. Rakoczy natomiast chciał wykorzystać trudności Rzeczpospolitej i wzbogacić się jej kosztem

Bohater naszego hymnu narodowego Stefan Czarniecki kojarzony jest przede wszystkim z Potopem szwedzkim oraz tzw. wojną szarpaną, w trakcie której dawał się we znaki skandynawskim najeźdźcom. Postać Stefana Czarnieckiego niewątpliwie przeszła do legendy i urosła do rangi mitu. Polacy wychowani w kulcie Czarnieckiego nie dostrzegają jednak wielu skaz i plam na życiorysie naszego narodowego bohatera.

Czy w Radnot faktycznie opracowano projekt rozbiorów Rzeczpospolitej? Kto naprawdę był sygnatariuszem traktatu i jak rzeczywiście widziano w nim przyszłość granic Polski?

W czasie powstania Chmielnickiego doszło do licznych mordów na ludności zamieszkującej tereny objęte rebelią kozacką. Zaporożcy swoją nienawiść skierowali w głównej mierze przeciw „Lachom”, duchowieństwu katolickiemu i Żydom. Nierzadko jednak ofiarą Kozaków stawała się prawosławna i ruska ludność Ukrainy. W tym tekście postaram się przybliżyć, jak wyglądał tragiczny los cywilów w pierwszych miesiącach zrywu z lat 1648—57.