Ten tekst chcę poświęcić problematyce urzędu hetmańskiego. Nie będę jednak rozpisywał się w nim o wielkich bitwach i kolejnych przewagach hetmanów polskich i litewskich. Skupię się natomiast na problemie dożywotności tegoż urzędu i spróbuję wykazać, dlaczego rozwiązanie to było jednym z najgorszych rozwiązań w ustroju Rzeczpospolitej.

Ile razy kojarzymy sejm Rzeczpospolitej z anarchią, bezhołowiem, małostkowymi konfliktami, czczą gadaniną i brakiem porządku? Czy z uniwersalnych zjawisk nie uczyniliśmy polskiej specjalności, tylko dlatego, że wiemy jak Rzeczpospolita skończyła? Wiele państw przechodziło przez wewnętrzne perturbacje i w wielu zgromadzeniach stanowych obrady nie przebiegały wzorcowo.

Janusz Tazbir wiek XVII nazwał trzecim, ostatecznym okresem „walki z arianami”. Wskazuje, że chociaż aż do 1658 roku Bracia Polscy zachowywali status prawny równy pozostałym mieszkańcom państwa, to już od początku stulecia można obserwować przypadki dyskryminacji tego wyznania na drodze formalnej. Historycy badali takie działania zwłaszcza w kontekście nietolerancji religijnej. Ja natomiast postaram zastanowić się nad wpływem szlacheckiego modelu prawnego na postępowanie wobec szlachciców-arian.

Tekst o czasach sprzed powstania Rzeczpospolitej Obojga Narodów, dotyczący jednak pewnych korzeni ustroju przyszłego polsko-litewskiego państwa, których możemy się doszukać w latach panowania Ludwika Węgierskiego i w czasie bezkrólewia po jego śmierci. Czy przywilej w Koszycach został słusznie otoczony złą sławą? Jak Polska poradziła sobie w czasie pierwszego długiego interregnum? O tym między innymi w poniższym artykule.